Het is tegenwoordig niet gek om de supermarkt of plaatselijke toko af te speuren naar za’atar, vadouvan of garam masala. Zelf kruiden- of specerijenmixen maken wordt steeds populairder en kruiden uit eigen tuin zijn bijna niet meer weg te denken uit de keukens van vele thuiskoks. Maar wat ís een kruid? En wat is een specerij? Het ontdekken van de juiste componenten voor je gerecht is een kwestie van uitproberen, maar wat basiskennis over deze twee smaakmakers is natuurlijk altijd handig.
Smaken uit de natuur
Over kruiden en specerijen zijn de meningen verdeeld; wat voor de één een kruid is, is volgens de ander een specerij. Als je Van Dale raadpleegt, kom je te weten dat een kruid ‘een klein gewas met sappige, niet houtachtige stengel’ is. Rozemarijn en tijm hebben overigens wél een houtachtige stengel en vallen voor veel mensen gewoon onder kruiden. De planten groeien vaak in gematigde klimaten en het zijn vooral de verse blaadjes die worden gebruikt. Specerijen zijn de gedroogde varianten van stengels, wortels, stampers en dus de andere delen van een plant, en groeien vaak in (sub)tropische klimaten.
Het gebruiken van je zintuigen tijdens koken met kruiden en specerijen is essentieel.
Kruiden en specerijen zorgen voor een rijke wereld aan smaak en geven beide kleur en diepgang aan je gerecht. Het gebruiken van je zintuigen tijdens het koken is dan ook essentieel. Als je aan de slag wilt gaan met verschillende kruiden en specerijen, zijn er een aantal tips die goed van pas kunnen komen om je gerecht op de juiste manier smaak te geven.
Kruiden en specerijen op hun best
Verse kruiden als peterselie, munt, basilicum, koriander en bieslook kun je zo eten. Als je ze toevoegt aan een gerecht, dan kun je dit het beste aan het einde van de bereiding doen, zodat de smaken niet vervliegen. De beste manier om verse kruiden te bewaren is door ze verspreid op een vochtig keukenpapiertje in de koelkast te leggen. Zo blijven ze vaak een paar dagen goed. Met uitzondering van harde kruiden als rozemarijn en tijm; deze bewaar je het beste luchtdicht op een koele plek.
Wanneer je specerijen in een gerecht gebruikt, is het heerlijk om wat olie in de pan te doen en de specerijen licht te verwarmen.
Specerijen staan erom bekend warmte en rijkheid aan je gerecht te geven. Ze zijn er van wortel (gember), van vruchten en bloemen (kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika, vanille) of bijvoorbeeld van schors (kaneel). Wanneer je deze in een gerecht gebruikt, is het heerlijk om wat olie in de pan te doen en de specerijen licht te verwarmen voordat je begint met de rest van het gerecht. Zo komen die heerlijke geuren vrij en houd je de smaken op hun best.
Ontdek pure smaken
Er zijn steeds meer soorten kruiden en specerijen te koop, maar ook in je eigen keuken kun je het een en ander zelf maken. Verse kruiden drogen? Leg ze op een schone en droge theedoek, draai af en toe om en gebruik het wanneer ze zó droog zijn dat je ze kunt verkruimelen. Om je eigen specerijenmix te creëren kun je hele specerijen vijzelen en mengen of gebruik je voor het gemak een elektrische maler of koffiemolen. Varieer, probeer en ontdek zelf de pure smaken uit de natuur.
Bronnen
www.voedingscentrum.nl
De kracht van kruiden - Peter Lute